“ÖZBEKİSTAN: DEVLET, TOPLUM VE GÖÇ” KİTAP TANITIMI PROJESİ

Türk İdari Araştırmalar Vakfı (TİAV) ile Araştırma ve Etütler Merkezi (AREM) işbirliği içinde yürütülen “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” Kitap Tanıtımı ve Araştırma Projesi, 22 Mart 2025 ile 26 Mart 2025 tarihleri arasında Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA)’nın destekleriyle başarıyla gerçekleştirilmiştir. Bu proje, 2024 yılında TİAV tarafından yayımlanan ve Onur Ender Aslan editörlüğünü yaptığı “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” adlı eserin Özbekistan’da tanıtımını yapmak, kitabın yazarları ile Özbekistanlı akademisyenler ve ilgili kurumlar arasında etkileşimi artırmak amacıyla tasarlanmıştır. Proje, Türkiye ile Özbekistan arasındaki akademik ve kültürel bağların güçlendirilmesine, bilgi alışverişinin artırılmasına ve ortak araştırma projelerinin teşvik edilmesine yönelik stratejik bir adım olarak hayata geçirilmiştir.

Projenin temelini oluşturan “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” kitabı, 14 akademisyenin katkılarıyla 9 ayrı bölümden oluşmaktadır ve Özbekistan’ı çok boyutlu bir yaklaşımla ele almaktadır. Türkiye’de Özbekistan üzerine üretilmiş en kapsamlı çalışmalardan biri olma özelliğini taşıyan bu eser, saha çalışmalarına ve ampirik verilere dayanmaktadır. Proje, bu değerli kaynağın sadece Türkiye’de değil, Özbekistan’da da ilgili çevreler tarafından bilinirliğini artırmayı ve akademik tartışmaları teşvik etmeyi hedeflemiştir.

Proje Uygulama Süreci ve Faaliyetler

Proje, 22 Mart 2025 tarihinde Ankara’dan Semerkant’a hareket ile başlamış ve 26 Mart 2025 tarihinde Semerkant’tan Ankara’ya dönüş ile tamamlanmıştır. Proje süresince gerçekleştirilen temel faaliyetler aşağıda özetlenmektedir:

• Semerkant’a Varış, Araştırma ve İnceleme Gezileri: 22 Mart 2025 tarihinde proje ekibi Semerkant’a ulaşmıştır. İlk iki gün Semerkant’ın tarihi ve kültürel mekanlarına araştırma ve inceleme gezileri düzenlenmiştir. Emir Timur Anıt Mezarı, Registan Meydanındaki medreseler, Uluğ Bey Rasathanesi, İmam Maturidi ve Hazreti Danyal Türbeleri ve Şah-ı Zinde gibi önemli yerler ziyaret edilmiştir. Bu gezi, proje ekibinin Özbekistan’ın kültürel mirasını ve tarihi derinliğini yakından tanımasına olanak sağlamış, aynı zamanda ekip üyeleri arasında sosyal etkileşimi ve uyumu artırmıştır. Araştırma ve inceleme gezileri, akademik etkileşimlerin ve görüşmelerin daha verimli bir zeminde gerçekleşmesine katkı sağlamıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Semerkant Başkonsolosluğu ve Mahalle Ziyareti: 24 Mart 2025 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Semerkant Başkonsolosu Salih Caner ziyaret edilmiştir. Aynı gün Semerkant’ın geleneksel mahallelerinden biri ziyaret edilmiş ve yerel halkla etkileşim kurulmuştur. Bu ziyaret, Özbekistan’daki toplumsal yaşamı ve günlük hayatı yerinde gözlemleme fırsatı sunmuştur. Bu görüşmelerde, bölgenin sosyoekonomik yapısı, kalkınma projeleri ve yerel yönetimlerin öncelikleri hakkında bilgi alışverişinde bulunulmuştur. Yerel yönetimlerle kurulan temas, projenin toplumsal boyutunu güçlendirmiş ve yerel dinamikleri anlama imkânı sağlamıştır.
• Kitap Tanıtımı ve Akademik Sunumlar: 25 Mart 2025 tarihinde Semerkant Devlet Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi’nde “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” kitabının tanıtım etkinliği gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe, üniversite öğretim üyeleri, öğrencileri, diğer üniversitelerden akademisyenler ve ilgili kurum temsilcileri katılmıştır. Kitabın yazarları, eserin içeriği, metodolojisi ve temel bulguları hakkında sunumlar yapmış ve katılımcılarla interaktif bir tartışma ortamı yaratılmıştır. Kitap tanıtımı, Özbekistan akademik camiasında eserin bilinirliğini artırmış ve Türkiye’deki Özbekistan çalışmalarına olan ilgiyi teşvik etmiştir. Etkinlik sırasında, gelecekteki ortak araştırma projeleri ve iş birliği olanakları hakkında da fikir alışverişinde bulunulmuştur. Özbekistan’daki ilgili çevrelerden olumlu geri bildirimler alınmış ve kitabın gelecekteki çalışmalara kaynak olarak kullanılması için zemin hazırlanmıştır.
• Semerkant – Ankara Dönüş: 26 Mart 2025 tarihinde proje ekibi Semerkant’tan Ankara’ya dönerek proje faaliyetlerini tamamlamıştır.

Proje süresince gerçekleştirilen tüm faaliyetler, önceden belirlenen program dahilinde ve başarıyla uygulanmıştır. Proje ekibi, Özbekistan’daki akademik ve kültürel çevrelerle verimli etkileşimler kurmuş, önemli bilgiler edinmiş ve gelecekteki iş birlikleri için zemin hazırlamıştır.

Proje Sonuçları ve Başarı Değerlendirmesi

“Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” Kitap Tanıtımı ve Araştırma Projesi, belirlenen amaçlara büyük ölçüde ulaşmış ve önemli sonuçlar üretmiştir. Projenin başarı değerlendirmesi, amaçlar doğrultusunda aşağıdaki şekilde yapılabilir:

• Kitap Tanıtımı ve Bilinirlik Artırma: Kitap tanıtım etkinliği, Semerkant Devlet Mimarlık ve İnşaat Üniversitesinde geniş katılımla gerçekleştirilmiş ve Özbekistan akademik camiasında “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” kitabının bilinirliği önemli ölçüde artmıştır. Etkinlik sırasında yapılan sunumlar ve tartışmalar, kitabın içeriğinin ve öneminin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Hatta Semerkant Devlet Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi Rektörü tarafından kitabın Özbekçe’ye çevrilmesi ve yayımlanması konusunda heyetimize teklifte bulunulmuştur.  
• Yerinde Gözlem ve Veri Toplama: Mahalle ziyareti ve yerel yönetimlerle görüşmeler, Özbekistan’ın toplumsal yapısı ve yerel dinamikleri hakkında birinci elden bilgi edinilmesini sağlamıştır. Akademisyenler ve kurum temsilcileriyle yapılan görüşmelerde, Özbekistan’ın karşı karşıya olduğu sorunlar, kalkınma stratejileri ve geleceğe yönelik vizyonları hakkında önemli veriler toplanmıştır. Bu veriler, kitabın yazarlarının mevcut bilgilerini güncellemelerine ve gelecekteki araştırmalarına katkı sağlayacaktır.
• Sürdürülebilir İletişim Ağı Kurma: Proje süresince kurulan temaslar, kitabın yazarları ile Özbekistan’daki ilgili aktörler arasında sürdürülebilir bir iletişim ağının oluşmasına katkı sağlamıştır.
• Kamuoyu Farkındalığı ve İlişki Geliştirme: Proje, Türkiye ve Özbekistan kamuoyunda Özbekistan’a yönelik farkındalığın artmasına ve iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlenmesine dolaylı olarak katkı sağlamıştır. Uzun vadede, projenin akademik ve kültürel iş birliğine katkıları, Türkiye-Özbekistan ilişkilerinin daha da gelişmesine zemin hazırlayacaktır.

Sonuç

“Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” Kitap Tanıtımı ve Araştırma Projesi, Türkiye ile Özbekistan arasındaki akademik ve kültürel iş birliğinin güçlendirilmesine yönelik önemli bir adım olmuştur. Proje, belirlenen amaçlara büyük ölçüde ulaşmış, önemli sonuçlar üretmiş ve uzun vadeli etkiler yaratma potansiyeline sahip bir model proje örneği teşkil etmiştir.

Türk İdari Araştırmalar Vakfı (TİAV), “Özbekistan: Devlet, Toplum ve Göç” Kitap Tanıtımı ve Araştırma Projesi’nin başarısından dolayı memnuniyet duymaktadır. Projenin Türkiye-Özbekistan ilişkilerine ve akademik iş birliğine uzun vadeli katkılar sağlamasını temenni edilmektedir.